Het
aanvalsplan voor Westervoort voorzag onder andere in een
overvalgroep; Duitsers die in Nederlandse uniformen verkleed, per
fiets naar de bruggen van Westervoort vertrokken. De voor Westervoort
bedoelde Duitse overvalploeg werd ruim voor aanvalstijdstip (X-Zeit,
3:55 uur NL tijd) op weg gestuurd. In de nacht van 9 op 10 mei 1940
vertrok de groep onder leiding van Oberfeldwebel Ernst Herrmann en Feldwebel Kurt Thormann
vanuit Elten naar de grens. Bij of nabij grenspost 5 stak men de grens
over fietsend in de richting van Beek (Loerbeek). Daar vandaan
zou de groep Westervoort naar Didam, Zevenaar, Duiven,
Westervoort naar Arnhem rijden. De groep Zutphen zou doorrijden naar de IJsselbrug bij Zutphen.
Bij
de ondermijnde bruggen van Westervoort aangekomen zou men de vernieling van de
brug voorkomen, hetzij door overreding, dan wel door overrompeling
waarbij de wachtposten zouden worden overmeesterd en de slagsnoeren
doorgeknipt. Waren de slagsnoeren of leidingen die naar de explosieven leidden
vernield dan was de brug veilig. Vervolgens zou men de komst van de pantsertrein
afwachten. Zodra die kwam gaf men een signaal in de vorm van van het afschieten van een
lichtkogel, zodat de machinist wist dat de brug veilig was.
Vrijwel
alle bruggen langs de Duitse grens over de Maas, Julianakanaal,
Maas-Waalkanaal, Waal (bij Nijmegen) en IJssel (bij Westervoort en
Zutphen) zouden met soortgelijke acties ongeschonden in handen van de
Duitsers moeten vallen. Zo was het natuurlijke verdedigingswerk, wat
een rivier als de IJssel van oudsher was, geen hindernis meer voor een snelle
opmars naar de Grebbelinie. Althans zo was het voorzien. De praktijk
bleek hardnekkiger, want hoewel een aantal belangrijke overgangen
intact in Duitse handen vielen, werd het grootste deel van de bruggen vernield.
De overval bij Westervoort mislukte
door krachtdadig optreden van de Nederlandse troepen in Didam.
Daardoor liep de opmars vertraging op.
De organisatie van dergelijke overvalploegen
en de strijdwijze waren onderdeel een vooropgezet plan. Het handelen van de Duitse
en Nederlandse personen overeenkomstig het plan leverde willens en wetens een
flagrante schending van het oorlogsrecht. De schendingen zijn bekend, maar worden
vaak vergoelijkt met de opmerking dat in het heetst van de strijd nou eenmaal niet
alles netjes verloopt. Uit de hele opzet van de plannen om de bruggen langs
IJssel, Maas- Waal en Maas te veroveren, blijkt wel dat sprake was van tevoren geplande
oorlogsschendingen in Nederland in mei 1940.
> Opzet overvalploeg