Home Verhaal Fotoboek Discussiegroep




Verdieping: meer informatie over de overvalploeg in Didam
1. Situatie Didam op 10 mei 1940
2. Personele sterkte NL
3. Instructies personeel NL
4. Voorbereiding plan
5. Uniformen overvalploeg
6. Nederlandse hulppersonen
7. Brandenburger vrijwilligers
8. Spionage en Feindnachrichten OKW


Handige links:
> Duitse opmars IJssellinie Zuid
> Tijdtafel 9/10 mei 1940
> Personen Duits
> Personen NL
> NSBND
> Duitse inlichtingendienst
> Abwehrabteilung II


 

Duitse plannen voor Fall Gelb

Operationele plannen voor Fall Gelb.

Voorafgaand aan de werkelijke inval van 10 mei 1940 ontwikkelde het Duitse leger een aantal aanvalsplannen. Alle plannen waren gebaseerd op een overrompelende doorbraak met snelle troepen in geconcentreerde verbanden. De IJssel vormde daarbij een zeer lastige natuurlijke barrière die een snelle opmars naar het Westen zou verhinderen. Weliswaar konden de Duitse brugslagpioniers binnen ongeveer vier uur een pontonbrug leggen, het verrassingseffect zou wel zijn verdwenen. Bestaande bruggen waren dan ook van vitaal belang om een snelle overrompeling van Nederland mogelijk te maken.

In eerste instantie concentreerden de plannenmakers zich op de bruggen over de Maas. De globale situatie was vergelijkbaar met die bij de IJssel. Om snel de hindernis "de Maas" te nemen, was het noodzakelijk om het vernielen van de bruggen door Nederlandse troepen te voorkomen. Hoe deze bruggen intact te veroveren?

Het plan.
De manier waarop het plan voor de overvalploegen ontstond is tekenend voor de wijze waarop de Duitse oorlogsvoering sinds 1938, toen Hitler opperbevel van de Duitse strijdkrachten werd, van hogerhand zou worden geleid.

Op 9 oktober 1939 gaf Hitler opdracht voor het uitwerken van een aanvalsplan voor het Westen, Fall Gelb. In Nederland zou het Duitse leger aanvankelijk tot de inundaties optrekken en alleen in Limburg doorbreken. De eerste opzet was op 19 oktober 1939 gereed.

Hitler liet zich over de bestaande plannen van de staf van OKW in die periode kritisch en laatdunkend uit: "Diese Generale sind zu korrekt, sie wurzeln in überholten Begriffen, ihnen fallen keine Listen ein. Sie hätten mehr Karl May lesen sollen !!".

Zijn voorstel was: men moest een aantal drieste vrijwilligers in Nederlandse dienstuniformen steken, van marechaussées en spoorwegpersoneel bijvoorbeeld: deze lieden zouden de betrokken bruggen bij verrassing moeten nemen.

Daarna kwam er dus een aanpassing waarvan de invulling meer Karl May-achtig was, mede gebaseerd op de ervaringen in Tsjecho-Slowakije en de plannen zoals neergelegd in Weisung Grün (versie 30-5-1938 onder 5 a).

Volltarnung.
Een groep vrijwilligers gekleed in Nederlandse uniformen zou de betreffende brug bij verrassing moeten nemen om vervolgens de explosieven waarmee de bruggen konden worden opgeblazen, onschadelijk te maken. Zo konden de Duitsers vernieling van de cruciale bruggen voorkomen. Daarna zou de hoofdmacht de bruggen intact vinden en snel kunnen doorstoten. Daarmee was het plan voor de inzet van Nederlanders en Duitsers in Nederlandse uniformen een feit. Een opzet waarbij het begrip krijgslist zover werd opgerekt dat het niets meer en niets minder dan grove vooropgezette schending van het oorlogsrecht opleverde.

Der Führer hat's befohlen!
Wilhelm Keitel






> Uniformen overvalploeg



In blauw de waterwegen en in rood de IJssellinie.






"Deze generaals zijn te correct, hun denkbeelden zijn achterhaald; ze kunnen geen listen bedenken. Ze hadden meer Karl May moeten lezen." Karl May (1842-1912) was een Duitse schrijver van jeugd-avonturenboeken over Winnetou en Old Shatterhand in het Amerikaanse Wilde Westen. Door hun moed, list en andere bijzondere eigenschappen waren Winnetou en Old Shatterhand hun tegenstanders dikwijls de baas, waarbij vergiffenis en genade belangrijker waren dan recht. B. von Lossberg: Im Wehrmachtfuhrungsstab, p. 52.

Lou de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog 1939-1945, deel 2., p. 73 e.v. en Lou de Jong, De Duitse Vijfde Colonne in de Tweede Wereldoorlog, p. 230-231

Alle deelnemers van de overvalgroep maakten zich schuldig aan schending van art. 23 van het oorlogsrecht/ Landoorlogreglement "onrechtmatig gebruik maken van de militaire onderscheidings-teekenen en de uniform van den vijand" (tekst 1907).
In een latere fase van de oorlog werd deze strijdwijze ook door andere belligerenten gehanteerd. De schaal en het vooraf goed-georganiseerde karakter van de schendingen waren in mei 1940 ongekend. Opvallend is dus dat juist vanuit de hoogste laag in de bevelstructuur doelbewust de keuze voor de schendingen werd gemaakt.

Gebruiksvoorwaarden Colofoon Copyright 2014-2019 J.F.D. Bruinsma, bijgewerkt op 26 september 2019